ទស្សនវិទូក្រិច សូក្រាត ធ្លាប់និយាយថា “ម្តាយខ្ញុំជាឆ្មបសម្រាលកូន ហើយខ្ញុំជាឆ្មបបង្កើតគំនិត”

១. អ្នកនិពន្ធ វីល្លៀម ស្ហេកស្ពៀរ (William Shakespeare) ធ្លាប់បានលើកឡើងថា “គំនិត គឺជាអ្នកគ្រប់គ្រងពិភពលោកទាំងមូល”។ អំណាចនៃគំនិត គឺវាអានុភាពធំបំផុតរហូតដល់គ្មាននរណាម្នាក់អាចបដិសេធបានឡើយ។ ពីយុគសម័យមួយទៅយុគសម័យមួយ ទស្សនវិទូ សេដ្ឋវិទូ សង្គមវិទូ សាសនវិទូ ឬក្រុមអ្នកប្រាជ្ញទាំងអស់សុទ្ធតែជាអ្នកបង្កើតគំនិតថ្មីៗជានិច្ច។ ទស្សនវិទូក្រិច សូក្រាត ធ្លាប់និយាយថា “ម្តាយខ្ញុំជាឆ្មបសម្រាលកូន ហើយខ្ញុំជាឆ្មបបង្កើតគំនិត”។ យើងអាចចោទជាសំនួរសួរបន្តថា “តើមានអ្វីក្នុងលោកដែលអស្ចារ្យជាង ខ្លាំងជាង និងមានអានុភាពជាងគំនិត?” សំនួរនេះ ព្រះពុទ្ធបានបង្ហាញថា “ចិត្ត គឺជាប្រធាន”។ ចិត្តជាប្រធាន គឺមានន័យថាគ្រប់យ៉ាងក្នុងលោក គឺគ្រប់គ្រងដោយ “ចិត្ត”។ ចិត្តមានអំណាចខ្លាំងបំផុត ពីព្រោះចិត្តមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីគ្រប់គ្រងគំនិតដែលមានក្នុងខួរក្បាល។ តើគំនិតនិយម និងជាក់ស្តែងនិយម វាមានសម្ព័ន្ធភាពនឹងគ្នាបែបណា?

២. ខ្មែរយើងតែងនិយាយថា “គិតមុនគូ” ឬមានន័យថាមុននឹងធ្វើអ្វីមួយ គឺត្រូវចេះគិតមុខគិតក្រោយសិន។ គិតដោយពុំបានធ្វើ គឺហៅថាទ្រឹស្តីនិយម ឬគំនិតនិយម តែបើធ្វើដោយពុំបានគិតវិញ គឺស្មើនឹងបរាជ័យ។ បើយោងតាមទ្រឹស្តីរបស់ ភីទ័រ ដ្រាក់ឃ័រ (Peter F. Drucker) ដែលជាបិតាផ្នែកវិជ្ជាគ្រប់គ្រងបានអះអាងថា “ការធ្វើដែលត្រឹមត្រូវ គឺត្រូវតែជាសកម្មភាពដែលនាំឱ្យទទួលបាននូវលទ្ធផលល្អប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព”។ តើឃ្លានេះមានអត្ថន័យបែបណា? បើមានចំណេះ តែមិនធ្វើ គឺស្មើនឹងបរាជ័យ។ បើបានធ្វើ តែពុំបានជោគជ័យ គឺស្មើនឹងបរាជ័យ។ បើបរាជ័យ គឺស្មើនឹងគ្មានលទ្ធផល។ បើបានធ្វើហើយ តែបែរជាគ្មានលទ្ធផល គឺស្មើនឹងមិនបានធ្វើដូចគ្នាដែរ (មួយតំបរ និងបួន)។ បើធ្វើ គឺត្រូវធ្វើឱ្យទទួលលទ្ធផលល្អ តែបើធ្វើដោយទទួលលទ្ធផលបរាជ័យដដែល គួរចាំបាច់ធ្វើល្អប្រសើរជាង។ គំនិតដែលអាចប្រើបាន គឺត្រូវតែគំនិតដែលអាចអនុវត្តបាន។ ការអនុវត្តន៍ដែលអាចយកជាការបាន លុះត្រាតែជាការអនុវត្តន៍ដែលនាំមកនូវលទ្ធផលជោគជ័យនិងមានប្រសិទ្ធិភាព៕
................................
ប្រភព៖ ឡាំ លីម