Search

This is default featured slide 1 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.

This is default featured slide 2 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.

This is default featured slide 3 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.

This is default featured slide 4 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.

This is default featured slide 5 title

Go to Blogger edit html and find these sentences.Now replace these sentences with your own descriptions.

khmerminds24.blogspot.com ចែករំលែក ចំណេះដឹង ព័ត៌មាន ការកំសាន្ត ការអបរំ ការសិក្សា បច្ចេកកវិទ្យា កសិកម្ម ស្នេហា. ចែករំលែកដល់អ្នករាល់គ្នា គ្រប់ពេលវេលា និងគ្រប់ទីកន្លែង គ្មានដែនកំណត់។

Thursday, December 13, 2018

តើជាស្នេហាឬតណ្ហា?

Image may contain: one or more people
១. “ពេលខ្លះយើងភ័យខ្លាចបាត់បង់មនុស្សដែលខ្លួនស្រឡាញ់។ ចុះយើងដែរមានភ័យខ្លាចមនុស្សដែលស្រឡាញ់យើងទាំងឡាយ (ម៉ែឪ បងប្អូន សាច់ញាតិ មិត្តភក្រ) ឈឺចាប់ដោយសារតែបាត់បង់យើងដែរ ឬទេ?”
២. ពេលខ្លះ យើងសុខចិត្តស្លាប់ដើម្បីបង្ហាញពីសេចក្តីស្រឡាញ់ដែលខ្លួនមានចំពោះបុរសណាម្នាក់ឬនារីណាម្នាក់។ អ្នកខ្លះទៀត ធ្វើខ្លួនអួទីនួ ឆ្កួតប៉ោឡែ បោះបង់ខ្លួនឯងចោល ដោយសារតែស្នេហាផិតក្បត់។ ម៉ែឪមានគុណ កូនស្រីមានទុក្ខធ្ងន់ ម៉ែឪអត់ដឹង។ កូនស្រីខ្លះឈឺចាប់ព្រោះស្នេហា តែអត់ដឹងថាម៉ែឪអួលណែន។ កូនស្រីខ្លះឈឺពេក ចង់ផ្តាច់សង្ខារ តែអត់ដឹងថា ស្នេហារបស់ម៉ែឪ ធំខ្លាំងប៉ុនណា។ កូនស្រីខ្លះ យល់ថាឈឺចាប់ម្នាក់ឯង តែភាពជាក់ស្តែង ទឹកភ្នែកម៉ែឪស្រក់ជានិច្ច។ កូនប្រុសខ្លះ ម៉ែឪប្រឹងចិញ្ចិមបីបាច់ថែរក្សារាប់ឆ្នាំ តែបែរជាឆ្កួតវង្វេងដោយតែស្រីម្នាក់ ក្នុងរយៈពេលតែប៉ុន្មានាទីទៅវិញ។
៣. ស្រឡាញ់នរណាម្នាក់ គឺជារឿងល្អ តែបើអ្នកដែលយើងស្រឡាញ់ព្រមស្រឡាញ់តបចំពោះស្នេហាយើងវិញ គឺរឹតតែល្អប្រើសើរ។ ស្រឡាញ់គេម្នាក់ឯង វាជារឿងមួយ តែបើគេមិនព្រមស្រឡាញ់វិញ វាគឺជារឿងទុក្ខព្រួយខកចិត្ត។ មានជីវិត ត្រូវតែមានសេចក្តីស្រឡាញ់ តែបើជីវិតគ្មានសេចក្តីស្រឡាញ់ទេ វាគឺជាជីវិតឥតន័យ។ មនុស្សរស់បាន ព្រោះតែសេចក្តីស្រឡាញ់ តែបើកាលណានរណាម្នាក់ទទួលបានសេចក្តីស្រឡាញ់បែបបោកប្រាស់ វាគឺជាការឈឺចាប់បំផុត។ ស្រឡាញ់ គឺលះបង់ តែមនុស្សដែលគ្មានភាពស្មោះត្រង់ គឺពុំសមនឹងទទួលការលះបង់ទេ។ ដូច្នេះ ត្រូវប្រឹងកាត់ចោល ដោយពុំគួរស្តាយស្រណោះអាឡោះអាល័យអ្វីឡើយ ដ្បិតវានាំឱ្យខាតតែវេលាទេ។
៤. ស្នេហាគ្មានលក្ខខណ្ឌ តែបើស្រឡាញ់ដោយមានលក្ខខណ្ឌ នោះវាមិនមែនជាស្នេហាទេ។ ស្នេហាដែលមានលក្ខខណ្ឌ គឺជាតណ្ហា។ ស្រឡាញ់ព្រោះអ្វី? ស្រឡាញ់ព្រោះស្អាត?, ស្រឡាញ់ព្រោះឆ្លាត?, ស្រឡាញ់ព្រោះមាន? ចុះបើថ្ងៃណាមួយ យើងក្លាយទៅជាមុខអាក្រក់ ឈប់ស្អាត, យើងក្លាយទៅជាមនុស្សឆ្កួត ឈប់ឆ្លាត, និងក្លាយទៅជាអ្នកក្រ អស់ទ្រព្យ, តើនៅស្រឡាញ់ទៀតទេ? ចម្លើយមានពីរ៖ ទី១. បើនៅតែស្រឡាញ់ គឺមានន័យថាវាជាស្នេហាពិត, ទី២. បើឈប់ស្រឡាញ់ គឺមានន័យថាវាគឺជាស្នេហាក្លែងក្លាយ។ ស្នេហាក្លែងក្លែង គឺស្មើនឹងសេចក្តីស្រឡាញ់បែបតណ្ហា។ មនុស្សខ្លះលែងស្គាល់អ្វីទៅជាស្នេហា តែបែរជាយល់ស្នេហាត្រឹមតែជាតណ្ហាប៉ុណ្ណោះ។
៥. ស្នេហាល្អទេ តែអ្នកដែលមិនស្គាល់ពីស្នេហា នឹងក្លាយទៅជាមនុស្សឆ្កួតវង្វេង។ មនុស្សដែលមិនស្គាល់ “អ្វីទៅជាស្នេហា” គឺពិបាកនឹងគេចផុតពីការឈឺចាប់ខ្លាំងណាស់។ តើស្នេហា គឺជាអ្វី? ស្នេហា វាគឺជាលះបង់ខ្លួនយើង ប្រឹងប្រែងធ្វើអ្វីគ្រប់យ៉ាង ដើម្បីផ្តល់សេចក្តីសុខឱ្យដល់មនុស្សដែលយើងស្រឡាញ់។ បើយើងប្រឹងទៅ វាជោគជ័យ យើងនឹងនាំសេចក្តីសុខជូនដល់មនុស្សដែលយើងស្រឡាញ់។ ប៉ុន្តែបើយើងប្រឹងទៅហើយ បែរជាបរាជ័យ គឺយើងត្រូវចេះលះបង់ អង្គុយឱ្យទាប។ លះបង់ គឺមានន័យថាត្រូវអង្គុយឱ្យទាប ដើម្បីឱ្យមនុស្សដែលយើងស្រឡាញ់អាចមើលឃើញមនុស្សល្អជាងយើង។ នេះមានន័យថា “សុភមង្គលរបស់មនុស្សម្នាក់ (មនុស្សដែលយើងស្រឡាញ់) ពិតជាអាចធ្វើឱ្យមនុស្សម្នាក់ទៀតសប្បាយចិត្ត (យើង)។
៦ ការរស់នៅក្នុងសង្គមដែលយុវវ័យភាគច្រើន ពុំស្គាល់ពីស្នេហា គឺនឹងធ្វើឱ្យយុវវ័ក្នុងសង្គមទាំងមូលពោរពេញទៅដោយការឈឺចាប់។ បើស្នេហា វាធ្វើឱ្យមនុស្សឈឺចាប់ នោះការឈឺចាប់ ធ្វើឱ្យមនុស្សខ្លះ លែងឱ្យតម្លៃលើភាពស្មោះត្រង់ និងលែងជឿថាមានស្មោះត្រង់។ យើងគួរតែប្រឹងរៀន ក្រេបជញ្ចក់យកបញ្ញាសិន មុនពេលគិតគូរពីរឿងស្នេហា។ ចំណេះដឹង វាពុំធ្វើឱ្យមនុស្សវង្វេងទេ តែស្នេហាដែលខ្វះភាពស្មោះត្រង់ មិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យមនុស្សវង្វេងទេ តែថែមទាំងធ្វើឱ្យមនុស្សបោះបង់ខ្លួនឯងចោល ក្នុងសភាពបាក់ទឹកចិត្តអស់សង្ឃឹម។ មានតែយុវវ័យដែលរក្សាចិត្តរឹងមាំ រក្សាចិត្តជាដំថ្ម និងគិតរឿងរៀនសូត្រជាធំប៉ុណ្ណោះ ដែលមិនអាចត្រូវព្យុះបោកបក់ឱ្យវង្វេង។ ដកចិត្ត ដកកាយ កុំទាន់គិតរឿងស្នេហា តែយកពេលសិក្សា ប្រហែលជាល្អជាង៕
I have always been afraid of losing people I love, but sometimes I keep asking myself, Is there anyone who’s afraid of losing me too?
ប្រភពៈឡាំ លីម

Wednesday, December 5, 2018

បញ្ហាទំនាក់ទំនង


១. យើងឃើញពន្លឺរាងមូលនៅលើមេឃ ដែលជាពន្លឺត្រឹមតែកម្ទេចរាត្រីអន្តការដ៏ងងឹត។ ជនជាតិឥណ្ឌាហៅ “ពន្លឺរាងមូលនៅលើមេឃ” ថាជានេះ, ជនជាតិអង់គ្លេសហៅថាជានោះ, កូរ៉េហៅផ្សេង, ចិនហៅផ្សេង, រីឯខ្មែរយើងនៅថា “ព្រះច័ន្ទ”។ ដូច្នេះ តើពន្លឺរាងមូលនៅលើមេឃ” នោះ វាជាអ្វីឱ្យពិតប្រាកដ និងឈ្មោះអ្វីឱ្យពិតប្រាកដ”។
២. ចម្បាំងក្នុងខ្លួន ការឈឺចាប់ ការមិនអស់ចិត្ត....។ល។ ភាគច្រើនកើតឡើងដោយសារតែការចូលចិត្តវាយតម្លៃ និងការបង្កើតគំនិតដើម្បីវិនិច្ឆ័យអ្វីមួយថាបែបនោះ ឬបែបនេះក្នុងកម្រិតចំណេះដឹងរបស់យើង។ ក្នុងលក្ខខណ្ឌនេះ បើចំណេះដឹងឬព័ត៌មានក្នុងខួរក្បាលរបស់យើងមានក្នុងកម្រិតណា នោះការវាយតម្លៃ ការសន្មតយក ការកំណត់យក វាក៏បានត្រឹមកម្រិតនោះដែរ។
៣. ខ្ញុំជឿថាសេចក្តីសុខនិងសុខដុមរមនាមិនខ្វះឡើយ ទាំងជាមួយខ្លួនឯងផងនិងទាំងជាមួយអ្នកដទៃផង បើមនុស្សជាតិឈប់កំណត់ ឬមិនវិនិច្ឆ័យចំពោះអ្នកដទៃនិងខ្លួនឯងដោយងងឹតងងុលជ្រុលហួសហេតុពេក។ ចំណេះដឹងបែបសន្មត វាប្រៀបដូចជាការបោកប្រាស់អ៊ីចឹង។ អ្នកមានចំណេះជាច្រើន ចូលចិត្តមើលអ្វីមួយទៅតាមចំណេះដែលខ្លួនមាន ដោយពុំមើលរឿងរ៉ាវទាំងអស់ទៅតាមសភាពធម្មជាតិរបស់វាសោះ។ ចេះរបេះក្បាច់។ កំបិតចិតដងឯង។ មិនយកចំណេះដុតភាពល្ងង់ តែបែរជាយកចំណេះដុតព្រលឹងខ្លួនឯង។
៤. ខ្ញុំជួបមនុស្សកាន់តែច្រើន ខ្ញុំកាន់តែដឹងថាមនុស្សភាគច្រើនសុទ្ធតែជាអ្នកចូលចិត្តវិនិច្ឆ័យ និងកំណត់ន័យយកដោយខ្លួនឯង។ ខ្ញុំឃើញទឹកមុខមនុស្សខ្លះសើចសប្បាយ តែវាជាភាពសប្បាយជាមួយនឹងការបោកប្រាស់ ច្រឡំទុក្ខថាជាសុខ។ ខ្ញុំឃើញទឹកមុខមនុស្សខ្លះកើតទុក្ខ តែទុក្ខសោកជាមួយនឹងការយល់ខុស តាមរយៈការប្រើចំណេះដឹងបែបសន្មត ឬការបង្កើតគំនិតសម្លាប់ខ្លួនឯង។ រឿងទុក្ខជាច្រើន វាបានកើតឡើងដោយសារតែការឆាប់កំណត់អ្វីមួយលឿនពេក ឬការវិនិច្ឆ័យដោយខ្វះភាពជាក់ស្តែងនិយម។
៥. សន្តិភាពក្នុងសង្គម វាកើតឡើងដោយសារតែមនុស្សម្នាក់ៗមានសន្តិភាពជាមួយខ្លួនឯង ដ្បិតជីវិតដែលមានសន្តិភាពជាមួយនឹងខ្លួនឯង វានឹងធ្វើឱ្យយើងចេះរស់នៅយ៉ាងសុខជាមួយនឹងជនសង្គមដទៃផ្សេងទៀត។ ការរស់នៅដោយគ្មានសន្តិភាពជាមួយខ្លួនឯង វាជាទំនោរធ្វើឱ្យមានទំនាស់ជាមួយនឹងអ្នកដទៃ។ ហេតុនៃការឈ្លោះគ្នា វាតែងនាំផលនៃការបែកបាក់សាមគ្គីសង្គម។ គិតអាក្រក់ចំពោះគ្នា បែកបាក់គ្នា ស្អប់គ្នា ខឹងសម្បារគ្នាទៅវិញទៅមក ទាំងពេលខ្លះយើងជាមនុស្សល្អ ជាមនុស្សដែលមិនមែនជាអ្នកខុស តែត្រូវបានការកំណត់វិនិច្ឆ័យមិនឈរលើភាពជាក់ស្តែងនិយម លាបពណ៌គ្នាទៅវិញទៅមករហូតមើលមុខគ្នាមិនចំ។ យើងអាចកំណត់បានថា “ការបែកបាក់សង្គម មនុស្សក្នុងឈាមដូចគ្នា មើលមុខគ្នាមិនចំ គឺដោយសារតែយើងទាំងអស់គ្នាមានទំនាស់ជាមួយខ្លួនឯងញឹកញាប់ពេក ឬច្បាំងមិនឈ្នះសមរភូមិក្នុងខ្លួនឯង”។ ពេលខឹងគ្នា ឬបើស្អប់គ្នាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏សូមនិយាយគ្នារកហេតុផលការពិតតាមចេតនាល្អសិន សឹមសម្រេចថាខឹងមែនទែន។ រឿងភាគច្រើនកើតឡើងដោយសារតែការភាន់ច្រឡំ ឬការទំនាក់ទំនងគ្នាខ្សោយ (Miscommunication/Misunderstand)៕
ប្រភពៈ ឡាំ លីម

ទស្សនៈម៉ៅសេទុងពីអ្នកជំនាន់មុននិងក្រោយ

Image may contain: 1 person, sitting and table
១. ក្នុងសៀវភៅ “សម្រង់សម្តីរបស់លោកប្រធានបក្ស ម៉ៅ សេទុង”, ដែលបានដកស្រង់ពីកូនសៀវភៅក្រហមរបស់ម៉ៅ សេទុង ឬ “Quotation from Chairman Mao Tse Tung” ត្រង់ជំពូកទី៣០ ស្តីអំពីយុវជន, គាត់បានលើកឡើងថា "ពិភពលោកទាំងមូលគឺជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នក (អ្នកជំនាន់មុន) ហើយពិភពលោកទាំងមូលក៏ជាកម្មសិទ្ធិរបស់យើងទាំងអស់គ្នាផងដែរ [...]។
២. [...] ប៉ុន្តែតាមការពិចារណាវែកញែកចុងក្រោយ យើងជាមនុស្សជំនាន់ចាស់នៅតែយល់ថា ‘ពិភពលោកទាំងមូលនៅតែជាកម្មសិទ្ធិរបស់ខ្លួនតែម្នាក់គត់’។ អនុជនជំនាន់ក្រោយប្រៀបដូចជាពន្លឺសុរិយារះម៉ោង៩ ឬម៉ោង១០ ដែលមានកម្លាំងពលំស្វាហាប់មាំមួន។ ក្តីសង្ឃឹមពេលអនាគត់តែមួយគត់របស់ពួកយើងដែលជាមនុស្សជំនាន់ចាស់ គឺត្រូវពឹងទៅលើអ្នកដែលជាអនុជនជំនាន់ក្រោយហើយ”។
៣. ម៉ៅ សេទុង បន្តទៀតថា "យើងជាមនុស្សជំនាន់ចាស់ត្រូវតែជួយជ្រោមជ្រែងយុវជនក្មេងៗជំនាន់ក្រោយឱ្យបានដឹងពីស្ថានភាពប្រទេសយើងថា ‘ប្រទេសយើងនៅតែក្រីក្រខ្វះខាតនៅឡើយទេ’ ហើយក្នុងកាលៈទេសបែបនេះ យើងក៏មិនទាន់អាចផ្លាស់ប្តូរសង្គមយើងបានទាំងស្រុង ក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះដែរ។ ដូច្នេះវាមានតែការរួបរួមសាគ្គីគ្នា ខិតខំប្រឹងប្រែងរួមសហការគ្នាតែមួយគត់ រវាងអនុជនជំនាន់ក្រោយនិងប្រជាជនយើងទេ ទើបធ្វើឱ្យប្រទេសយើងក្លាយទៅជាមហាអំណាចក្នុងរយៈពេលពីរបីទសវត្សន៍ខាងមុខបាន។ ការចាប់ផ្តើមកកើតឡើងនៃប្រព័ន្ធសង្គមនិយមអាចបើកផ្លូវឱ្យជនជាតិយើងមានគំនិតសង្គមនិយមទៅអនាគត ប៉ុន្តែការបម្លែងពីគំនិតនិយមឱ្យក្លាយទៅជាជាក់ស្តែងនិយមបាន គឺត្រូវការកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងអស់គ្នា”៕
____
សន្ទរកថានាជំនួបរវាងមេដឹកនាំបដិវត្តន៍វប្បធម៌ ម៉ៅ សេទុង ជាមួយនិងនិស្សិត សិក្ខាកាមនៅម៉ូស្គូវ, ថ្ងៃទី១៧ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៥៧
ប្រភពៈឡាំ លីម

Tuesday, December 4, 2018

គុណមនុស្សម្នាក់និងប្រយោជន៍រួម

Image may contain: 2 people, hat and closeup
១. មនុស្សម្នាក់កើតមកលើផែនដីនេះ បានជំពាក់គុណមេឃដី ទឹកភ្លើងខ្យល់ ធម្មជាតិទាំងឡាយ ព្រមទាំងមនុស្សទាំងឡាយដែលជួយជ្រោមជ្រែងយើងក្នុងដំណើរជីវិតតាំងពីកើតរហូតដល់ស្លាប់។ ក្នុងប្រទេសរបស់យើង មនុស្សគ្រប់ៗគ្នាជំពាក់គុណដូនតានិងបុព្វបុរសរបស់យើង ដ្បិតទឹកដីដែលយើងកំពុងតែរស់នៅសព្វថ្ងៃនេះ វាបានមកដោយសារតែការប្រឹងប្រែង ការតស៊ូ ពលិកម្មឈាមស្រស់ និងការលះបង់សាច់ស្រស់របស់ដូនតាជំនាន់មុនៗ។ តើយើងត្រូវតបស្នងសងគុណបុព្វបុរសនិងដូនតាជំនាន់មុនៗដោយរបៀបណា?
២. មនុស្សដែលយល់ពីតម្លៃនៃការលះបង់ គឺពុំត្រូវការការតបស្នងអ្វីពីនរណាម្នាក់ទាំងអស់ ដ្បិតសេចក្តីសុខរបស់បុគ្គលដែលបានពលីទាំងឡាយ គឺជាការលះបង់ដើម្បីប្រយោជន៍រួមនោះឯង។ ការលះបង់ វានឹងពុំមែនជាការលះបង់ បើការលះបង់ទាំងនោះធ្វើឡើងដោយសេចក្តីស្រឡាញ់ពេញចិត្ត។ នេះមានន័យថា “ការលះបង់ គឺស្មើនឹងសេចក្តីសុខម្យ៉ាងដែលវាមានតម្លៃខាងក្នុងកាត់ថ្លៃពុំបាន។ លះបង់ចំពោះមនុស្សដែលយើងស្រឡាញ់ លះបង់ចំពោះទឹកដីដែលយើងស្រឡាញ់ លះបង់ចំពោះជាតិដែលយើងស្រឡាញ់ គឺជាមហាកិត្តិយសខ្លាំងបំផុត”។
៣. ផ្ទុយទៅវិញ បុគ្គលណាដែលលះបង់ តែតែងរំពឹងផលតបស្នងវិញ គឺពុំគួរឱ្យគោរពប៉ុន្មានឡើយ។ ការលះបង់ពិតប្រាកដ ពុំត្រូវការអ្វីតបស្នងជាដាច់ខាត។ ការលះបង់ដែលចង់បានការតបស្នងបែបនេះ ខ្មែរយើងហៅថា “ហុតទឹកសម្លឹងកាក។ ស៊ីគ្រាប់ រាប់សម្បក”។ បុគ្គលដែលពាល់ត្រូវពីតម្លៃនៃការលះបង់ តែងយល់ច្បាស់ពីតម្លៃរួមមួយ។ មានតែមេដឹកនាំពិតប្រាកដប៉ុណ្ណោះ ដែលយល់ច្បាស់ពីតម្លៃរួម។ មេដឹកនាំពិតប្រាកដ ពុំមែនជាមនុស្សស៊ីគ្រាប់រាប់សម្បកឡើយ។ តំណមរបស់មេដឹកនាំ ដាច់ខាត់មិនត្រូវហុតទឹកសម្លឹងកាក ឬស៊ីគ្រាប់រាប់សម្បកឡើយ។ អ្នកប្រាជ្ញចិន ខុង ជឺ និយាយថា “ធ្វើគុណទៅហើយ បើអ្នកដទៃតបមកវិញ ចាត់ទុកដូចជាពុំបានធ្វើ។ បើធ្វើគុណប្រយោជន៍ទៅហើយ សូមកុំរំឮកគុណទាំងអស់នៅចំពោះមុខអ្នកដទៃឱ្យសោះ ដ្បិតបើមិនយ៉ាងដូច្នេះទេ គុណប៉ុនភ្នំ វានឹងត្រូវរលាយវិញអស់”។
៤. ឥរិយាបថរបស់មេដឹកនាំពិតប្រាកដ គឺភាគច្រើនគិតលើប្រយោជន៍រួម។ មេដឹកនាំណាម្នាក់ដែលប្រឹងធ្វើគ្រប់យ៉ាងដើម្បីតែខ្លួនឯង គឺពិបាកនឹងទទួលបានការគោរពពិតប្រាកដណាស់។ ការលះបង់កាន់តែខ្លាំង អំណាចឥទ្ធិនៃភាពជាអ្នកដឹកនាំកាន់តែអស្ចារ្យ។ ប្រវត្តិសាស្រ្តពុំដែលចារឹកឈ្មោះល្អ ចំពោះមេដឹកនាំណាដែលអាត្មានិយមនោះឡើយ។ តើយុវជនជំនាន់ក្រោយ ត្រូវដោះស្រាយបែបណា បើជួបមេដឹកនាំចូលចិត្តរំឮកគុណបំណាច់របស់ខ្លួននៅចំពោះមុខរាស្រ្តញឹកញាប់រាប់ឆ្នាំ ចង់ឱ្យអ្នកដទៃសងគុណខ្លួនទាំងខ្លួនបានប្រព្រឹត្តទង្វើខុសតំណម ខុសក្បួនសីលធម៌ និងបង្កការឈឺចាប់ដល់អ្នកទន់ខ្សោយ?
៥. យុវជនជំនាន់ក្រោយ ត្រូវតែជាមនុស្សដែលមានចិត្តចេះដឹងគុណនិងមានកត្តញ្ញូ តែដើម្បីប្រយោជន៍រួមទាំងអស់គ្នា សម្រាប់អនាគតសង្គមទាំងមូល យើងក៏ត្រូវចេះកាត់សាច់ចិត្តដាច់ចំពោះគុណបំណាច់របស់មេដឹកនាំចាស់ៗ ដើម្បីស្តារស្ថានការណ៍សង្គមដែរ។ កុំដោយសារតែមនោសញ្ចេនាចំពោះមេដឹកនាំពីរបីនាក់ ធ្វើឱ្យយើងចិត្តទន់បំផ្លាញអនាគតមនុស្សរាប់លាយនាក់ឱ្យសោះ(ករណីកាលៈទេសៈដែលចាំបាច់បំផុត) ។ នេះហើយជាចរិតមេដឹកនាំដែលមិនប្រើអារម្មណ៍ ឬមនោសញ្ចេតនាក្នុងការងារធំដុំ ក្នុងគោលបំណងសម្រេចចិត្តបែបពលិកម្មដើម្បីប្រយោជន៍រួម។
៦. នៅក្នុងរឿង “ចក្រភពឈីង” ដែលជាភាពយន្តប្រវត្តិសាស្រ្តចិន មានតួអង្គ វ៉ៃ យ៉ាង (Wei Yang) ដែលយល់ពីសច្ចភាពនៃការលះបង់ខ្លួនដើម្បីប្រយោជន៍រួមនេះ បើទោះបីជាខ្លួនមានគុណធំ បានស្តារមហាឈីងឱ្យខ្លាំងក្លាឡើងវិញក៏ដោយ។ ចំពោះបុត្រារបស់អតីតព្រះមហាក្សត្រអ៊ី ឈីលៀង ក៏បានយល់ច្បាស់ពីផលប្រយោជន៍រួម ការលះបង់មនុស្សដែលមានគុណសម្បត្តិម្នាក់ ដើម្បីរក្សាប្រយោជន៍របស់រាស្រ្តឈីងមួយនគរដែរ។ ចំណែកឯនៅក្នុងទេវកថារឿង “មហាភារតៈ” ក៏មាន ប៊ីស្មៈ (Bhishma) ដែលស្លាប់ដេកនៅលើគ្រែព្រួញ និងអរជុន (Arjun) ដែលស្គាល់ពីតួនាទីរបស់ខ្លួនក្នុងនាមជាមេដឹកនាំគិតប្រយោជន៍រួមដែរ។ មិនថាមនុស្សរស់នៅក្នុងសង្គមណាទេ ត្រូវតែយល់ពីសច្ចភាពនៃការលះបង់។ ការលះបង់ជីវិត ការលះបង់អំណាចដើម្បីប្រយោជន៍រួម វាខុសពីការក្រាញអំណាចដើម្បីតែក្រុម បក្សពួក និងភាពអាត្មានិយម៕
ប្រភព៖ឡាំ លីម